Neeltje (Neel)
HARTEN (Semarang,1885-1968)
Neeltje wasde
oudste van de grote kinderschaar, die Huize Harten bevolkte. Haar jeugd zal
wel fijn geweest zijn, hoewel zij als oudste het goede voorbeeld moest
geven. Neel had één handicap: haar armen waren
sterk behaard. Ondanks dat zij altijd lange mouwen droeg was dat bij de
pols duidelijk te zien. In de familie werd zij “Neeltje met het armpje”
genoemd” ook omdat er drie Neeltjes in de familie
waren. We zien veel foto’s met
vrolijke kinderen. Zie ook Verhaal bij moeder Maria Agerbeek.
(l>r)
Neeltje, Vic, Alex, Willy, Joh, Tat (Joh. M.), Wouter en Herman. Ca 1900
Neel, zoals zij
genoemd wordt, gaat in 1898 naar de HBS in Semarang. Na vijf jaar doet zij in 1903 eindexamen en kiest
voor het onderwijs, zoals alle meisjes Harten uit Indië doen. In
tegenstelling tot haar nichtjes krijgt zij haar opleiding in Indië en via
verschillende overplaatsingen klimt zij op van hulponderwijzeres tot
onderwijzeres 3e klasse.
Haar eerste school is in Batavia, misschien wel mede door
toedoen van haar Oom Wout, die de directrice van de school van Neeltje
kent. In 1905 moet zijn zoon Willem, als die in Batavia is aangekomen, de
groeten namens de directrice Zuster Germaan aan zijn vader overbrengen. In
dat zelfde jaar wordt Neel aan
de 2e. school in Soerakarta geplaatst.
Heel lang blijft zij daar niet
want per 4 Mei 1907 wordt Neel als tijdelijke
hulponderwijzeres overgeplaatst van de 2de school te Soerakarta naar de 1e school B. te Semarang. Ook deze school verlaat
zij weer spoedig want op 13 juli 1908 wordt
aan de hulponderwijzeres Mejuffrouw N. Harten, wegens ziekte een maand
verlof verleend naar Nongkodjadjar dat ten oosten van
de hoofdweg van Pasoeroean naar Malang ligt. Is het steeds wisselen van school
haar te veel geworden?
Neel herstelt en op
20 februari 1909 wordt zij tijdelijk benoemd tot hulponderwijzers aan de 1e school B. te Semarang. Zij woont dan niet thuis want als haar adres staat in 1910 in
het tel. boek vermeld Mej N. Harten,
Hulponderwijzeres, Semarang, Bodjong 69. Hier
blijft zij langer dan op de voorgaande scholen maar wordt weer ziek. Nu
voor langere tijd, zoals op haar ambtelijke lijst staat:
07-08-1914: Verlof wegens ziekte voor een maand
verleend aan Mej. N. Harten onderwijzeres der 3de klasse te Semarang.
In de krant d.d. 03-07-1915 staat: één maand verlof aan de onderwijzeres. 3e
kl. Mej. N. Harten, ingaande 3 Juli 1915. In haar ambt. lijst lezen we
echter:
05-06-1915: Wegens langdurige dienst,
een jaar verlof naar Europa verleend aan de onderwijzeres der 3e
kl. bij het openbaar Europees lager onderwijs, Mej. N. Harten, met ingang
van 3 Juli a.s. Er was echter al een besluit genomen haar naar Menado over te plaatsen:
Van 18-01-1915 tot 06-07-1915: Overgeplaatst: Van de
1e school B te Semarang naar de meisjesschool te Menado, de
onder-wjjzeres 3e kl. Mejutfr. N. Harten. Maar een half jaar later staat:
14-06-1915: Ingetrokken: het besluit, waarbij de
onderwijzeres der 3de kl. Mej. N. Harten is overgeplaatst van de
1e school B. te Semarang naar de meisjesschool te Menado. Bepaald: dat de onderwijzeres der 3de
kl. N. Harten geplaatst blijft bij de 1e school B. te Semarang.
Maar wat zien we op de passagierslijsten van dat
jaar: Mej. N. Harten reist op
08-07-1915 met de “Prinses Juliana” op verlof van Batavia naar
Amsterdam.
Neel woont per
1-2-1916 in de Groot Hertoginnelaan 165 en pas op
4-6-1920 vertrekt zij met de “Tambora” weer naar Indië. Op
haar amt. Lijst staat de verklaring van dit lange
verlof:
28-07-1917: Verlengde verloven: Mejuffrouw
N. Harten, laatstelijk onderwijzeres der 3e klasse bij het
openbaar Europees lager onderwijs nader verlengd met zes maanden.
21-02-1918: Bij beschikking van
den minister van koloniën is wegens ziekte, een langer verlof in Nederland
voor zes maanden verleend aan Mei. N. Harten, laatstelijk, onderwijzeres 3e
kl. bij het openbaar Europees lager onderwijs. Pas op 4 Juni 1920 wordt zij
op de Gr. Hertoginnelaan uitgeschreven. Einde
verlengt verlof. In 1920 staat
een Mej. Neeltje Harten, Onderw. 2e kl. , Loemadjang (Oost Java). Is zij dat en heeft ze promotie
gemaakt?
In 1921 vertrekt haar vader, die ondertussen
weduwnaar is geworden voor goed naar Nederland. Als hij daar in 1929
overlijdt plaatst
Neel namens de familie een advertentie in de
krant. Zij woont dan in Meester
Cornelis.
Overlijdensadvertentie van Neeltje’s vadre J.H.Harten
In 1925 reist Neel
weer naar Holland en nu met de “Tjerimai” die op 4 Maart van Batavia naar Rotterdam
vertrekt.
Op 29 Maart is de
“Tjerimai”
al in Marseille aangekomen. Na haar verlof, dat ze zeker in Den Haag bij
haar familie heeft doorgebracht vertrekt ze in op 21 April 1926 met de “Slamat” van Rotterdam naar Ned.
Indië. Woont dan in Mr. Cornelis.
s.s. Tjerimai
Kort na het
overlijden van haar vader in 1929 vertrekt Neeltje voor goed naar
Nederland. Zij trouwt op 23 Juni 1931 in Nijmegen met Antonius
Johannes Leendert Huib de Groot. Huig,
zoals hij genoemd wordt, slaagt in Juni 1906 voor toelatingsexamen van de
Militaire School te Mr. Cornelis bij het wapen der Infanterie. Daarna
diende hij in het K.N.I.L. In 1910 in het jaar dat hij met verlof in
Nederland was werd Huig benoemd tot 2e Luitenant. Bij terugkomst
in 1911 wordt zijn plaatsing bij het 1e bataljon ingetrokken en
bij het 11e geplaatst. In 1914 wordt hij 1e
luitenant, in 1921 Kapitein en in 1933 Majoor. Huig lag o.a. in Makassar, Menado (1914), Weltevreden, Malang (1922). In verband met de overgang van het 3de Depot
Bataljon te Malang naar Ngawi, is Huig (toen
kapitein) overgeplaatst van het 3de Depot Bataljon naar het 19de Bataljon
Infanterie te Malang.
In
1920 na 8-jarige dienst voor verlof naar Nederland. Woont dan op Sweelinckplein 45 maar vertrekt eind December naar
Nijmegen. (Daar trouwt hij later met Neel) Een 2e
verlof van 9 maanden volgt op 1 april 1928. Huig’s
vrouw Marie moet in Holland gebleven zijn, want zij overlijdt op 30 januari
1930 in Den Haag. Huig is waarschijnlijk ook gebleven. Ander en een half
jaar later hertrouwd Huig met Neel.
Toelating Huig op Militaire School te Mr. Cornelis Ondertrouw en
trouwadvertentie echtpaar De Groot-Hughan
Zij
gaan in Wassenaar op de Van Oldenbarneveldtweg 1 wonen en Lisley Rudi Florentinus, een neefje van
haar schoonzuster Marie Florentinus komt bij hen
wonen. die zij als een zoon opnemen. Na zijn opleiding keert hij naar Indië
terug en emigreert na de oorlog naar Australië.
In 1942 overlijdt Huig en wordt in het
enig bestaande crematorium in Nederland te Velsen gecremeerd. Zijn asbus
werd op de begraafplaats Nieuw Eijk
en Duinen in Den Haag in Graf I-1865 bijgezet als de asbus van Neel daar begraven
wordt.
Neeltje overleeft Huig 26 jaar en als zij
in Wassenaar overlijdt wordt zij op
16-12-1968 in
het Crematorium op Ockenburgh gecremeerd en ook
haar asbus wordt op
16-5-1969 in
graf I-1865 bijgezet. (De
grafrechten zijn door Yarden teruggevorderd,
aangezien zij ook de rechthebbende van dit graf was. De grafrechten kunnen
hersteld worden.)